Factcheck en nabespreking uitzending Pano over gokbeleid

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

Gisterenavond was op de VRT een uitzending van Pano te zien over het Belgisch gokbeleid. De titel ‘Het sociale drama achter het Belgisch gokbeleid’ laat aan duidelijkheid over de insteek weinig te wensen over.

Aan het woord kwamen onder meer Peter Naessens van de Kansspelcommissie, Piet van Baeveghem van de Nationale Loterij, hulpverleners en een aantal mensen die door overmatig gokken in de problemen zijn gekomen.

In dit artikel doen we een factcheck. Pano probeert België voor te stellen als het gokparadijs in Europa. Net zoals Jannie Haek van de Nationale Loterij eerst al deed. Maar klopt dat allemaal wel?

Ook leggen we constateringen van experts in de uitzending naast de nieuwe kansspelwet. België krijgt een hele strenge kansspelwet. Gaat dat de problemen oplossen of juist verergeren?

Gokken door minderjarigen

In de uitzending komen twee (ex-)gokverslaafden aan het woord. Beide spelers begonnen al voor hun 18e jaar met gokken. Hoewel in ons land er een leeftijdsgrens geldt van respectievelijk 18 jaar voor krasloten, loterijen en weddenschappen en van 21 jaar voor casinospelen, blijkt uit onderzoeken dat toch nogal wat jongeren gokken.

Zo blijkt bijvoorbeeld één op drie kinderen van 10 tot 12 jaar al eens met krasloten van de Nationale Loterij gespeeld te hebben. Ook sportweddenschappen blijken een enorme aantrekkingskracht te hebben op jongeren.

nationale loterij krasloten

Een reclame van de Nationale Loterij. Jongeren krijgen zo de indruk dat krasloten een manier zijn voor ‘makkelijke extra cash’.

Preventiemedewerker Dimitri Das vindt de cijfers van dit onderzoek verontrustend. In de uitzending komen kinderen van 15-jaar aan het woord die al gegokt hebben. Gokverslaafde Joeri vertelde dat het bij hem allemaal begon op 11-jarige leeftijd, toen hij een kraslot kocht. Al snel gaf hij al zijn zakgeld uit aan de krasloten van de Nationale Loterij.

Een expert gokverslaving meldt in de uitzending dat krasloten allerminst onschuldig zijn en grote verslavingsrisico’s kennen.

Strengere controle en verhoging leeftijdsgrens?

Strengere leeftijdscontrole ligt voor de hand. Opvallend is dat in de nieuwe kansspelwet niet wordt gesproken over verhoging van de leeftijdsgrens voor krasloten en sport weddenschappen naar 21 jaar.

Een uitzondering zou gemaakt kunnen worden voor loterijen. Er zit een wezenlijk verschil tussen kansspelen waarbij je dagen of weken moet wachten tot je de uitslag weet en kansspelen waarbij je direct de uitslag weet. Deze laatste categorie kent grotere verslavingsrisico’s.

Een steeds groter deel van de sport weddenschappen betreft zogenaamde live betting, dat wil zeggen wedden op een wedstrijd terwijl de wedstrijd bezig is. Dit geeft een veel kortere doorlooptijd van weddenschappen en geeft dus grotere verslavingsrisico’s. De Kansspelcommissie wijst er ook op dat de krasloten en weddenschappen aantrekkingskracht hebben op jongeren en dat dit verontrustend is.

Reclame gokken

In de uitzending komt ook een expert gokverslaving van het Vlaams Expertisecentrum aan het woord. Reclame zou spelers aanzetten tot gokken. Toch wordt reclame in de nieuwe kansspelwet niet verboden. Reclame via internet wordt verboden, maar de grootste boosdoener: reclame op radio en televisie wordt niet verboden. Wel aan banden gelegd, maar niet verboden.

Opvallend is dat er ook weinig aandacht lijkt te zijn voor misleidende reclame. De “extra cash” van de Nationale Loterijen en zogenaamd gratis bonussen kun je betitelen als misleidend en agressief. Er komt een verbod op reclame voor bonussen.

illegale reclame

Een gokverslaafde toont in de uitzending een reclame van het illegale casino Jackpot City. In België staat dit casino op de zwarte lijst.

Een van de gokverslaafden in de uitzending toont gokreclames die hij via e-mail ontvangt. Opvallend is dat hier ook een flink aantal illegale casino’s bij zitten. Zo heeft de gokverslaafde in zijn mailbox reclame zitten van Fruity Reels, CasinoCom en Jackpot City. Dat laatste is helemaal pikant, want Jackpot City is van dezelfde eigenaren als Betway, een casino met een vergunning van de Kansspelcommissie.

Reclame op internet wordt verboden. Hier krijgen illegale aanbieders vrij spel. Een aantal illegale aanbieders richt zich bewust zonder vergunning op de Belgische markt.

Wellicht is het ook tijd om spelers die, willens en wetens, spelen bij illegale casino’s te beboeten? Of om banken te verbieden om nog langer diensten te verlenen aan deze illegale casino’s.

Kindercasino’s

In diverse vakantieparken in ons land blijken ook diverse kindercasino’s te zijn. Dit zijn lunaparken met casino-achtige spelletjes. Deze speelhallen mikken volledig op kinderen, zelfs kinderen onder de 12 jaar. Er wordt gespeeld met echt geld en de kinderen spelen op prijzen. Deze prijzen zijn geen echt geld, maar prullaria zoals op de foor.

Volgens Frank van Ouytsel, general manager van het vakantiepark de Vossemeren is het allemaal niet zo’n probleem. In de uitzending meldt hij dat dit de arcadehallen van vroeger in een nieuw kleedje zijn. Het zou onderdeel uitmaken van het motto “plezier voor iedereen” wat geldt in de vakantieparken. Kinderen winnen tickets die ingeruild kunnen worden voor cadeaus als barbiepoppen en wekkerradio’s. Volgens van Ouytsel hoort dat erbij:

Altijd leuk meegenomen als je ergens binnen kan komen en nog met iets buiten gaat ook. Het zijn kleine give-aways, zoals op de kermis.

pano kindercasino

Worden hier kansspelen gespeeld? Ja. Dit zijn kansspelen. De wet schrijft voor dat iets een kansspel is, als er sprake is van één inzet en als het resultaat wordt bepaald als gevolg van toeval of mede als gevolg van toeval. Dat is hier het geval. Kinderen spelen een soort Wheel of Fortune. De inzet is geld en kinderen kunnen punten winnen. Winnen of verliezen op een Wheel of Fortune wordt bepaald op basis van toeval.

Mogen deze kindercasino’s?

Waarom hier niet tegen op wordt getreden, is ons een raadsel. De Vossemeren en andere Centre Parcs met zo’n lunapark bieden kansspelen aan zonder vergunning. Ook nog eens aan (heel jonge) kinderen. In de uitzending zien we twee meisjes, van elf en acht (!!) jaar oud, voor 40 euro speelfiches kopen in het kindercasino van De Vossemeren.

De expert gokverslaving toonde zich geschokt over deze kindercasino’s. Hoewel er zes van dit soort speelhallen zijn, was ze er niet van op de hoogte dat er in België ook van dit soort speelhallen voor kinderen zijn. Ook een psychiater legde deze speelhallen uit als “vragen om (gok)problemen op latere leeftijd”.

De Kansspelcommissie kwam ook aan het woord. Peter Naessens vertelde dat in geval van een klacht er opgetreden wordt tegen illegale casino’s. Het lijkt erop dat, in navolging van de loot boxes, de kindercasino’s in vakantieparken zich ook mogen verwachten aan verscherpte aandacht van de Kansspelcommissie.

Nationale Loterij

In de uitzending is ook volop aandacht voor de Nationale Loterij. De Nationale Loterij maakt in de media zelf graag het onderscheid tussen zichzelf en de private sector. Er wordt doorgaans een zwart-wit beeld geschetst: bij de Nationale Loterij komt gokverslaving niet voor en is er strenge controle, de private sector is het Wilde Westen.

Pano constateert dat het spelaanbod van de Nationale Loterij steeds meer opschuift richting de private sector en dat de reclames minstens even agressief zijn.

In de uitzending komt Piet van Baeveghem, secretaris-generaal bij de Nationale Loterij, aan het woord. Hij legt de nadruk op verantwoord spel en stelt zelfs dat het probleem van gokverslaving bij de Nationale Loterij niet aan de orde is. Pano wijst er in de uitzending direct op dat uit wetenschappelijke studies iets anders blijkt.

Van Baeveghem wijst er vervolgens op dat de uitbetalingspercentages bij de Nationale Loterij veel lager zijn dan bij private concurrenten. Dat is waar, want krasloten keren zo’n 60 tot 65 procent van de winst weer uit, terwijl slot machines en tafelspellen 90 procent of meer uitkeren. Volgens van Baeveghem heeft dit een grote impact op de ‘winervaring’.

Pano haalt in de uitzending ook deze uitspraak van Van Baeveghem direct onderuit. De Nationale Loterij komt wederom niet best voor de dag. Eerder stond Jannie Haek in de media al voor schut. Nadat hij beweerde dat het controlesysteem van de Nationale Loterij perfect werkte, bleek uit een test dat minderjarigen bij verkooppunten krasloten konden kopen en toonde een ICT-expert aan dat hij zich online als minderjarige kon registreren op de website van de Nationale Loterij. In deze uitzending van Pano doet tweede man Van Baeveghem twee gedurfde uitspraken en worden ze alle twee direct onderuit gehaald door wetenschappers en wetenschappelijke studies.

Factcheck

Er worden ook nogal wat uitspraken gedaan in de uitzending. Vaak om de stellingen ‘gokken zorgt alleen maar voor ellende’ en ‘in België is het nog wel het slechtst’ geregeld kracht bij te zetten.

We hebben een aantal uitspraken gecontroleerd. Zijn ze feit of fictie?

Nergens zoveel wedkantoren als in België niet waar

In – de vierde minuut van – de uitzending wordt gesteld dat je nergens in Europa zoveel kunt wedden op sportwedstrijden als in België.

Is dat wel zo? We gaan hier uit van wedkantoren. In vrijwel alle Europese landen kun je deelnemen aan kansspelen in kranten- en tabakswinkels. Officiële cijfers of dit type handelszaak zijn vaak echter niet voor handen.

Er geldt in België een wettelijk maximum van 1.000 wedkantoren. Ons land kent 11,35 miljoen inwoners. Dat is één wedkantoor per 11.350 inwoners.

Laten we het gokland bij uitstek nemen: het Verenigd Koninkrijk. Dit land heeft 64,8 miljoen inwoners (Bron: CIA factbook). Er zijn ongeveer 8.500 wedkantoren (bron) in het Verenigd Koninkrijk. Er is zelfs ’n straat met maar liefst 18 wedkantoren. Ter informatie: in deze wedkantoren staan ook slot machines waar je tot 100 pond per spel in kunt zetten. Het Verenigd Koninkrijk heeft één wedkantoor op 7.623 inwoners. Een stuk meer dan ons land dus.

Een ander voorbeeld: Roemenië. Alleen al in de Roemeense hoofdstad Boekarest zijn 794 wedkantoren op 2,4 miljoen inwoners (bron). Roemenië (20 miljoen inwoners, bron) heeft zo’n 4.800 wedkantoren. Dat is één wedkantoor per 4.167 inwoners. Waar het in België soms toch al zoeken is naar een wedkantoor, kun je er in Roemenië letterlijk niet omheen.

Speelhallen

In ons land zijn maximaal 180 B-vergunningen. Dat betekent dat er plaats is voor maximaal 180 speelhallen. Het aantal speelhallen schommelt tussen de 175 en 180. De Kansspelcommissie ziet het liefst dat dit aantal terug wordt gebracht naar 150 of zelfs naar 120. België heeft één speelhal op 63.056 inwoners.

De omzet van veel speelhallen loopt terug. Vooral kleinere ketens van speelhallen en éénpitters hebben het moeilijk. Het aantal speelhallen neemt echter niet af, omdat de grote vier (Napoleon Games, Circus, Golden Palace en Star Casino) de kleintjes overnemen.

Er gelden strenge regels voor speelhallen, onder andere een toegangsverbod voor personen onder de 21 jaar, er mag geen alcohol geschonken worden, er mag geen eten weggegeven worden en streng gereglementeerde automaten.

Ter vergelijking:

  • Nederland heeft 14 casino’s en 300 speelhallen (één op 56.733 inwoners). Deze speelhallen kennen veel lossere regels dan in ons land en zijn over het algemeen een stuk groter.
  • Duitsland heeft maar liefst 14.877 speelhallen op 82,67 miljoen inwoners. Dat is één speelhal op 5.557 inwoners.

Ook hier geldt dus dat de stelling van Pano dat er nergens zoveel gegokt kan worden als in België, niet klopt.

Het aantal online casino’s in België is beperkt tot maximaal 9. Ook zijn er ongeveer 20 online speelhallen. Ter vergelijking: Nederlandse spelers kunnen terecht bij duizenden casino’s, zonder enige vorm van toezicht.

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

2 Responses to “Factcheck en nabespreking uitzending Pano over gokbeleid”

  1. Casinos zijn gevaarlijk en laten je eerst geld winnen om dan drie keer zoveel terug te nemen. Je kunt er nooit echt van winst spreken als je daar naartoe gaat dan zonder bankkaart en met een beperkt budget want de verleiding is groot om telkens terug te spelen om je geld terug te winnen wat uiteraard zelden gebeurd ik raad het iedereen af. En idd bankautomaten zouden verboden moeten zijn in speelhallen.

  2. Casino’s hebben geen invloed op de uitkomst van de spellen. Meestal maken ze de spellen ook niet zelf. Hier zijn enkele uitzonderingen op, zoals bv. Napoleon Games, maar die spellen zijn gecontroleerd door de Kansspelcommissie.

    Ik ben het met u eens dat er risico’s zijn verbonden aan het spelen van kansspelen, maar dat casino’s u eerst expres laten winnen, is nergens op gebaseerd.

Leave a Comment