Vorig jaar sprak het Grondwettelijk Hof zich uit over het scheiden van weddenschappen en online casino spellen. Operator Rocoluc had hier klacht tegen neergelegd. Het Grondwettelijk Hof gaf Rocoluc gelijk. Nu heeft ook de Kansspelcommissie zich uitgesproken.
De Kansspelcommissie stelt nu dat goksites zich onmiddellijk moeten gaan houden aan dit arrest.
Dat betekent het volgende:
per vergunning geldt slechts één website, op één website mogen niet meerdere vergunningen worden aangewend.
weddenschappen en casinospellen dienen van elkaar gescheiden te worden, zowel qua website als qua spelersrekening.
Dat betekent dus dat je niet langer meer kunt wedden en spelen op slots met één Unibet account. Of één Napoleon Games account.
Grote impact
Dit betekent nogal wat. Er zijn namelijk maar liefst 14 kansspelwebsites die meerdere vergunningen van de Kansspelcommissie combineren op één website.
Neem bijvoorbeeld Unibet, de grootste goksites van ons land. Via de A+-8019 vergunning van het casino van Blankenberge biedt Unibet een online casino aan op de website www.unibet.be. Op diezelfde website kun je ook online weddenschappen afsluiten dankzij de FA+116799 vergunning van Unibet.
Dat moet voortaan op twee aparte websites en via aparte spelersrekening. Spelen op slots doe je straks via bijvoorbeeld www.unibetcasino.be en online wedden via de gekende website van Unibet.
Dit mag dus niet meer.
Welke goksites bieden casino en wedden op één website aan?
Maar liefst veertien Belgische goksites combineren een vergunning A+ of B+ met een vergunning FA+ voor het aanbieden van weddenschappen.
Golden Vegas: weddenschappen gaan naar Golden Vegas Bet.
Ladbrokes
Magic Betting
Napoleon Games
Star Casino: weddenschappen gaan naar StarBet.
Unibet
Heb je een account bij één van deze goksites? Dan zul je binnenkort of voor online wedden of voor online casino moeten verhuizen naar een andere domeinnaam van deze operator. Ook moet je een nieuw account aanmaken.
Het is nog niet duidelijk wanneer de operators in actie schieten. De Kansspelcommissie eist dat operators zich onmiddellijk houden aan deze uitspraak. Operators die zich hier niet aan houden, lopen het risico dat er een sanctieprocedure wordt opgestart.
Waarom moeten casino en wedden gescheiden worden?
Operator Rocoluc heeft ’n klacht ingediend bij het Grondwettelijk tegen concurrenten die weddenschappen en casinospelletjes combineren op één en dezelfde website. Rocoluc is eigenaar van goksites als Bet 333 en Casino Belgium.
In de kansspelwet staat beschreven dat de vergunningen A (casino) en B (speelhal) enerzijds en F (weddenschappen) anderzijds niet gecombineerd mogen worden. Dat betekent dat je niet in één en hetzelfde etablissement kunt spelen op slots en geld in kunt zetten op (sport)evenementen.
De reden hiervan is spelersbescherming. Middels deze wet wil de overheid voorkomen dat spelers die komen voor een sportweddenschap in de verleiding worden gebracht om te gaan gokken.
Landbased zijn wedden en casino/speelhal over het algemeen gescheiden. Online werd alles van één website aangeboden. Via de de website van Unibet kun je bijvoorbeeld wedden en op slots spelen.
De rechter heeft nu bepaald dat de wet zo uitgelegd moet worden dat ook online wedden en casinospellen uit elkaar gehaald moeten worden.
Ben jij een liefhebber van het spelletje Blackjack? Dan is de kans groot dat je ook weleens online speelt. Heb je een account bij Unibet? Dan maak je de komende tijd kans op mooie geldprijzen.
Je kunt namelijk Gouden Kaarten winnen wanneer je Live Blackjack speelt op de goksite. Ben je enkel het spelen in een echt casino gewend? Geen probleem, in het online casino wordt er namelijk bijna hetzelfde gespeeld. In het Unibet Live Casino. Enige wat je moet doen is een account aanmaken en hier een geldbedrag op zetten.
Zoals gezegd kun je Gouden Kaarten winnen bij Live Blackjack. Maar wat kun je eigenlijk precies met deze kaarten? Of beter gezegd: wat kun je ermee winnen? Er zijn drie soorten Gouden Kaarten die je op de goksite kunt winnen. Zo zijn er kaarten met een waarde van 10 euro, 20 euro en 50 euro.
De kaarten met een waarde van 10 euro zijn 100 keer te winnen en die van 20 euro 75 keer. Wil jij kans maken op de 50 euro? Dan moet je aanzienlijk meer geluk hebben. Hier zijn er namelijk maar 25 van in omloop. De kans is weliswaar klein, maar hij is er wel! Voor de snelle rekenaars onder ons: inderdaad, er is een totaalbedrag van 3750 euro te winnen.
Zo speel je mee!
Gratis geld is natuurlijk nooit verkeerd. Grote kans dan ook dat jij wel een poging wilt wagen om zo’n Gouden Kaart in je bezit te krijgen. Je hoeft hiervoor alleen maar mee te spelen met Live Blackjack. Niet doordeweeks, maar zaterdag of zondag tussen 15.00 en 01.00 uur. En het mooie is dat deze actie niet slechts één weekend is.
Nee, in de komende weekenden maak jij steeds weer kans om Gouden Kaarten te winnen. Vereiste is overigens wel dat je zelf actief speelt. Inzetten op ‘Bet Behind’ geldt niet voor deze promotie. Uiteraard kan dit wel gewoon, maar jij krijgt geen aandeel van de prijs wanneer de speler een Gouden Kaart krijgt. Inschrijven voor deze actie is overigens niet nodig. Je hoeft alleen maar naar Live Blackjack te gaan en mee te spelen.
Wat als je verliest?
Bij Blackjack moet je een bepaald bedrag inzetten om mee te kunnen spelen. Vervolgens kies jij zelf of je past of doorspeelt. De kans is aanwezig dat je verliest. In dat geval ben jij je inzet kwijt.
Maar wat als je in een verliezende hand een Gouden Kaart krijgt? Gelukkig voor jou verlies je deze in dat geval niet. Nee, de Gouden Kaart is altijd voor de speler, ongeacht de uitkomst van de hand. Zet je een tientje in, krijg je een Gouden Kaart en verlies je toch? Dan heb je dus alsnog een winst van 40 euro. Makkelijk verdiend toch?
Uitbetaling van de Gouden Kaart
Heb jij een Gouden Kaart gewonnen? Hartelijk gefeliciteerd! Binnen 72 uur krijg jij het door jou gewonnen bedrag op je account gestort. Bang dat je kans nu verspeeld is? Dat is dus mooi niet het geval! Je kunt namelijk maximaal vijftien Gouden Kaarten winnen per weekend.
Het spel is dus nog lang niet gespeeld als jij één kaart gewonnen hebt. Weet wel dat alleen de eerste vijftien Gouden Kaarten toegekend worden. Is je eerste kaart bijvoorbeeld 10 euro waard en je zestiende 50 euro? Dan krijg je deze 50 euro dus niet meer op je account gestort.
Een Oost-Vlaamse gokker, Davy V., heeft vorige week maar liefst € 225.971 gewonnen via bookmaker Betfirst. Davy V. voorspelde 19 voetbalwedstrijden juist. Zo wist hij van zijn inzet van € 19 een prijzenbedrag van € 225.971,00 te maken.
Vermoedelijk is dit het hoogste bedrag ooit dat in ons land werd gewonnen met sportweddenschappen.
Denk jij dit ook te kunnen of zelfs beter? Waag dan je kans via Betfirst. Je krijgt nu tijdelijk een welkomstbonus van 200% tot maximaal € 100. Dat betekent € 50 storten en met € 150 spelen.
Beginnersgeluk, dat kan wel gezegd worden van de weddenschap van Davy V. Hij opende tien dagen eerder een account bij Betfirst. In plaats van in te zetten op losse wedstrijden, plaatste Dave een zogenoemde multi-bet.
Zijn tactiek was simpel: hij selecteerde 19 wedstrijden met duidelijke favorieten. Elke wedstrijd zetten bij in op de favoriet:
Manchester United v Liverpool: 2,75 keer de inzet voor Man Utd
Everton v Brighton: 2,20 keer de inzet voor Everton
West Brom v Leicester: 2,60 keer de inzet voor Leicester
Westy Ham v Burnely: 3,60 keer de inzet voor Burnley
Chelsea v Crystal Palace: 1,31 keer de inzet voor Chelsea
Bournemouth v Tottenham: 1,56 keer de inzet voor Tottenham.
Arsenal v Watford: 1,51 keer de inzet voor Watford
Stoke City v Manchester City: 1,24 keer de inzet voor Manchester City
Bayern Munchen v Hamburg SV: 1,12 keer de inzet voor Bayern Munchen
Dortmund v Eintracht Frankfurt: 1,77 keer de inzet voor Dortmund
AS Roma v Torino: 1,69 keer de inzet voor AS Roma
Juventus v Udinese: 1,25 keer de inzet voor Juventus
Genoa v AC Milan: 2,55 keer de inzet voor AC Milan
Malaga v Barcelona: 1,26 keer de inzet voor Barcelona
Girona v Deportivo La Coruna: 1,65 keer de inzet voor Deportivo
Atletico Madrid v Celta de Vigo: 1,42 keer de inzet voor Celta de Vigo
Eibar v Real Madrid: 1,53 keer de inzet voor Real Madrid
Strasbourg v Monaco: 1,69 keer de inzet voor Monaco
Paris St. Germain v Metz: 1,10 keer de inzet voor Paris St. Germain.
Alle 19 voorspellingen van Davy kwamen uit. Goed voor € 222.971,99 met een inzet van 19 euro.
Stress op de maandagavond
Op één na werden alle wedstrijden maandagavond al gespeeld. In het weekend bleek dat Davy 18 wedstrijden goed had voorspeld. Hij kon kiezen voor een cash out van € 15.600. Dat deed niet. Daardoor was het wel nog wachten op maandagavond, op het resultaat van de wedstrijd van Manchester City.
Onderweg had Davy al de nodige peentjes gezweet. Zo maakte AC Milan pas in de 4e minuut van de blessuretijd de winnende treffer in Genoa. Ook de wedstrijd tussen Dortmund en Eintracht Frankfurt was een zenuwslopende pot. In de 90e minuut maakte Frankfurt de 2 – 2. Gelukkig voor Davy scoorde Michy Batshuayi in de blessuretijd de winnende treffer.
Davy was bij vrienden. Voortdurend kijk hij op zijn telefoon naar hoe Manchester City her er vanaf bracht tegen Stoke City. Al na 10 minuten zag het er goed uit: David Silva maakte de 0 – 1 in het Bet 365 stadion van Stoke City. In de 50e minuut besliste diezelfde David Silva de wedstrijd: 0 – 2. Onze landgenoten Kevin de Bruyne en Vincent Kompany stonden ook op het veld.
Beginnersgeluk?
Davy is geen die hard gokker. Hij opende zijn account bij Betfirst de week voordien. Davy koos voor Betfirst, omdat hij hier op één biljet tot maximaal 20 wedstrijden kon kiezen. De meeste andere online bookmakers gaan tot ‘slechts’ 12 wedstrijden. Over zijn wed strategie had hij het volgende te melden:
Ik heb 19 wedstrijden gekozen waarbij ik overtuigd was van de winnaar. Het geluk was me duidelijk goed gezind.
Gekke dingen gaat hij niet doen met het geld:
Deze winst verandert mijn leven totaal. Toch moet je geen zotte kuren verwachten nu ik deze 225 duizend euro heb gewonnen. Ik hoop op termijn mijn eerste woning te kunnen kopen.
Voor Betfirst is dit prachtige, maar duurbetaalde reclame. CEO Alexis Murphy vertelt het volgende:
Dit is de grootste winst ooit bij Betfirst en ik denk ook de grootste winst ooit op weddenschappen in België. Achteraf lijken het 19 voor de hand liggende keuzes, maar achteraf is het mooi wonen.
We zijn hier blij mee. Het is de taak van Betfirst om het leven van mensen te veranderen en dat is hier gelukt.
De grootste online winst ooit in ons land is dit overigens niet. Vorig jaar won een speler uit Antwerpen 7,7 miljoen euro op de gokkast Mega Moolah.
Ladbrokes blijkt ondanks een verbod van de rechter toch virtuele weddenschappen aangeboden te hebben. Door dit verbod had Ladbrokes hier de facto geen vergunning voor. Het aanbieden van kansspelen zonder vergunning, is een overtreding van de kansspelwet.
De Kansspelcommissie start daarom een sanctieprocedure op tegen Ladbrokes. Ladbrokes kent over twee maanden het verdict. Het is nog niet bekend of er een sanctie komt.
Mocht er wel een sanctie komen dan kan dit variëren van een waarschuwing tot het intrekken van de vergunning van Ladbrokes.
Virtuele weddenschappen verboden in België
Ladbrokes had lange tijd als enige in België een vergunning van de Kansspelcommissie om virtuele weddenschappen aan te bieden in haar wedkantoren. Rocoluc, bekend van Casino Belgium en Bet 333, maakte daar met succes bezwaar tegen.
Ladbrokes mocht niet langer virtuele weddenschappen aanbieden. De kansspelwet in ons land voorziet namelijk niet in deze virtuele weddenschappen. En als de kansspelwet er niets over zegt, dan mag de Kansspelcommissie er ook geen vergunning voor afgeven. De Kansspelcommissie trok in juli de vergunning in.
Ladbrokes bleef echter tot en met de meest recente uitspraak van de rechtbank van Koophandel in Brussel, de virtuele weddenschappen aanbieden. November vorig jaar opende ook het parket van Brussel al een onderzoek naar Ladbrokes.
Voorbeeld van een virtuele voetbalwedstrijd
Sanctie voor Ladbrokes?
Nu komt ook de Kansspelcommissie in actie. In de laatste vergadering van de Kansspelcommissie, is besloten dat de sanctieprocedure tegen Ladbrokes wordt opgestart.
Dat wil nog niet zeggen dat er per definitie een sanctie komt. Op 9 mei weten we meer. Marjolein de Paepe van de Kansspelcommissie vertelt er het volgende over:
We beslissen op 9 mei of er een sanctie wordt opgelegd en welke omvang die sanctie zal hebben. Dat kan een waarschuwing zijn, maar ook een schorsing van de vergunning of zelfs het intrekken van de vergunning om weddenschappen aan te bieden.
Ladbrokes is zich van geen kwaad bewust
Ladbrokes krijgt nog de kans om zich te verdedigen. Eerder gaf de bookmaker in de rechtbank van Koophandel al aan dat het zich van geen kwaad bewust is. Het bedrijf beschikte over een vergunning van de Kansspelcommissie om virtuele weddenschappen aan te mogen bieden.
Opvallend is ook dat enkel Ladbrokes wordt geviseerd. Online boden diverse goksites virtuele weddenschappen aan zonder vergunning. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om Golden Vegas.
Ook als we nu een rondje maken langs de velden, zien we nog legale goksites die wedden op virtuele sportevenementen aanbieden. Ladbrokes heeft de virtuele weddenschappen ondertussen wel gestaakt.
Toegestaan in de nieuwe kansspelwet
In de nieuwe kansspelwet is er wel ruimte voor virtuele weddenschappen. Het is nog niet precies duidelijk wanneer deze wet ingaat. Vermoedelijk begin 2019.
Elke operator met een vergunning om weddenschappen aan te mogen bieden, mag dan ook virtuele weddenschappen aanbieden.
Daar gaan wel strenge voorwaarden voor gelden, zoals:
de minimale leeftijd voor deelname wordt 21 jaar;
er moet vooraf getoetst worden of iemand op de EPIS-lijst staat;
de spelserver moet in België staan;
er mogen geen namen meer gebruikt worden van bekende sporters of bekende sportteams.
Tot die tijd kun je geen virtuele weddenschappen spelen.
Op oudjaarsdag kreeg de speelhal Seven Center in Turnhout een overvaller over de vloer. Deze overvaller maakte € 500 buit nadat hij de medewerkster van Seven Center had bedreigd met een pistool. Daarna overviel hij ook nog een tankstation in Turnhout.
Naar nu blijkt is Ismail H’Maidat opgepakt als verdachte voor deze twee overvallen en nog een aantal andere overvallen. Ismail H. en een kompaan worden ook verdacht van overvallen op wedkantoren in Turnhout en Geel.
H’Maidat werd in januari ontslagen door KVC Westerlo. Westerlo had hem gehuurd van de Italiaanse topclub AS Roma. Roma betaalde twee jaar geleden nog een transferom van 4,25 miljoen euro voor H’Maidat.
De ooit als groot talent bekend staande voetballer riskeert een celstraf van maximaal elf jaar.
Einde voetballoopbaan?
Het kan verkeren: van voor 4,25 miljoen euro naar AS Roma naar het gevang. H’Maidat was op huurbasis teruggekeerd naar Westerlo om zijn loopbaan een nieuw leven in te blazen.
Dat lukte niet. H’Maidat is een getalenteerde voetballer, maar staat ook bekend als een lastige en weinig gedisciplineerde jongen. Bij Westerlo liep hij vanaf zijn komst al achter de feiten aan. Na de nodige blessures, verscheen hij vanaf december helemaal niet meer op het trainingsveld.
Westerlo ontsloeg hem begin januari. Naar nu blijkt, was H’Maidat op dat moment al tot zijn nek toe in de criminaliteit terecht gekomen.
De vestiging van Seven Center in Turnhout.
Grillige loopbaan
H’Maidat werd geboren in het Nederlandse Enschede. Hier werd hij al op jonge leeftijd gescout door de plaatselijke trots FC Twente.
Op 13-jarige leeftijd werd Hmaidat weggestuurd bij Twente om disciplinaire redenen. Hij verkast daarna naar België. Zijn vader heeft een baan gevonden in de Kempen en zoonlief duikt ook bij de toenmalige tweedeklasser KV Turnhout. Na een jaar verruilt hij KV Turnhout voor Westerlo. Ook daar houdt hij het na één jaar voor gezien. Hij trekt naar Racing Genk.
Via OH Leuven, Crystal Palace en Anderlecht, kwam hij terecht bij het Italiaanse Brescia. Daar brak hij door. Dit leverde Hmaidat een transfer op naar AS Roma.
Daarna ging het weer mis. Huurperioden bij Ascoli, Olhanense, Vicenza en Westerlo waren niet succesvol.
Bij zijn presentatie bij Westerlo meldde hij nog dat “de goesting om te knallen dubbel zo groot is”.
De schok was groot onder experts op het gebied van gokverslaving. In speelhallen van Center Parcs bleken kinderen deel te kunnen nemen aan kansspelen. Een reportage van Pano legde dit bloot.
De Kansspelcommissie greep direct in. Afgelopen vrijdag vonden er invallen plaats in de vakantieparken van Center Parcs in Lommel en Peer. Daar werden vier automaten direct verzegeld. Op deze automaten bleken kinderen per uur tot 261 euro te kunnen verspelen. Dat is zelfs teveel als het zou gaan om een automaat in een speelhal of een casino.
De Kansspelcommissie heeft Center Parcs per brief dringend verzocht geen kansspelen meer aan te bieden aan kinderen. Center Parcs kiest eieren voor haar geld en doet de speelhallen voorlopig zelf op slot.
Het gaat om de speelhallen in Lommel, Peer en Vietsalm (Ardennen). Over de Sunparks speelhallen is niet gesproken. Deze worden uitgebaat door hetzelfde Nederlandse bedrijf als de speelhallen in de vakantieparken van Center Parcs.
Center Parcs moet stoppen met kansspelen
De Kansspelcommissie heeft Center Parcs per brief laten weten dat het direct moet stoppen met het aanbieden van kansspelen zonder vergunning en aan kinderen. Deze brief volgt naar aanleiding van een controle die de Kansspelcommissie afgelopen vrijdag uitvoerde in twee speelhallen van Center Parcs.
Center Parcs zelf beweerde dat het enkel behendigheidsspelen aanbood. De Kansspelcommissie constateerde echter dat kinderen Wheel of Fortune en roulette-achtige spelletjes konden spelen. Dat zijn kansspelen. In sommige gevallen kon er ook behoorlijk wat geld ingezet worden. Op Big Bass Wheel – draaien aan een Wheel of Fortune en dus een zuiver kansspel – konden kinderen tot € 261 per uur verspelen.
Ook de bingo-avonden die Center Parcs organiseert moeten stoppen. Center Parcs heeft hiervoor geen vergunning.
Center Parcs mag nog wel behendigheidsspelletjes aanbieden, zoals flipperkasten en computer games.
De speelhallen gaan voorlopig echter helemaal op slot. Center Parcs heeft Alrecrea, de Nederlandse uitbater van de speelhal, gevraagd om eerst de automaten aan te passen zodat ze voldoen aan de wetgeving in ons land.
Kinderen zullen zich voorlopig moeten vermaken in het zwemparadijs van Center Parcs in plaats van in de speelhal.
En de lunaparken dan?
De paar lunaparken die ons land nog telt, mogen gewoon open blijven. Voor deze hallen is een uitzondering gemaakt in de kansspelwet. Artikel 5 schrijft namelijk voor dat op kermissen en in lunaparken spelletjes aangeboden mogen worden waar gespeeld wordt met kleine inzetten en voor kleine prijzen.
Center Parcs heeft hierin schromelijk overdreven. Het schakelde het Nederlandse bedrijf Alrecrea in om de speelhallen uit te baten. Alrecrea heeft in Nederland een drietal van deze arcadehallen. Hier kun je niet alleen flipperen, airhockey en computer games spelen. Er worden ook kansspel-achtige spelletjes aangeboden. Soms ook met behoorlijke inzetten.
In Nederland vielen politici ook al eens over de speelhallen van Gamestate. Kinderen zouden hier opgeleid worden tot gokkers. Uiteindelijk greep de Kansspelautoriteit in Nederland niet in.
Bingo moet stoppen
De kinderjackpots bleken niet de enige overtreding van de kansspelwet. De Kansspelcommissie constateerde namelijk ook dat de bingo-avonden die in de vakantieparken worden georganiseerd een overtreding zijn van de kansspelwet.
Het organiseren van een bingo- of een kienavond mag alleen als dit ten voordele is van een goed doel, zoals bijvoorbeeld een sportvereniging.
Daar is bij de bingo-avonden op de vakantieparken geen sprake van. Daarom moet Center Parcs ook hier mee stoppen. Center Parcs geeft hier gehoor aan.
Het is niet duidelijk of Center Parcs een boete krijgt wegens het overtreden van de kansspelwet.
De goksite Bwin biedt heel wat jackpot slot machines aan. Er zijn meer dan 50 verschillende jackpot slots en hierop kun je prijzen winnen tot meer dan 2,5 miljoen euro. Helaas geldt er een uitbetalingslimiet van € 20.000 per maand. Daardoor kan het gebeuren dat je meer dan 10 jaar moet wachten tot je je volledige prijs binnen hebt.
In meerdere opzichten is dit een schandalige voorwaarde:
de eigenaar van Bwin is GVC, een miljardenbedrijf dat € 2,5 miljoen makkelijk kan betalen;
je hebt de prijs eerlijk gewonnen, dus waarom krijg je het geld niet ineens uitbetaald?
een jackpot wordt gevuld met geld dat al is ingezet. Het geld staat dus al ergens apart voor als de jackpot valt.
Daarom raden we alle jackpot jagers af om te spelen bij Bwin. Vorig jaar won een Antwerpenaar 7,7 miljoen euro bij Unibet. Had hij dit bedrag gewonnen bij Bwin? Dan had hij iets meer dan 32 jaar moeten wachten tot ‘ie z’n volledige prijs binnen zou hebben gehad!
Mag deze voorwaarde zomaar?
Dat is de vraag. In de Kansspelwet staat gek genoeg niets over het uitbetalen van prijzengeld. De wet die van toepassing is, is het Burgerlijk Wetboek.
In feite ga je bij het aanmaken van een account bij een online casino, een contractuele overeenkomst aan met het casino. De algemene voorwaarden zijn je contract. Hiervoor is niet de Kansspelcommissie bevoegd, maar de burgerlijke rechtbank (tot € 1.860) of de rechtbank van koophandel (vanaf € 1.861).
Win je wat in een online casino? Dan is er sprake van een rechtsvordering. Deze is geldig indien je die rechtsvordering heb op een legaal casino. Heb je wat gewonnen bij een illegaal casino? Dan is deze rechtsvordering ongeldig en kun je dus met geen mogelijkheid het geld verhalen op de illegale goksite. Eens te meer een reden om enkel te gokken via legale websites.
Je kunt dus naar de rechtbank van koophandel stappen om deze voorwaarde te bestrijden. Een probleem hierbij is wel dat je bij het aanmaken van een account, akkoord bent gegaan met deze voorwaarde.
Waarom hanteert Bwin deze voorwaarde?
Het is in ieder geval niet zo dat GVC, de eigenaar van Bwin, niet voldoende geld in kas heeft om prijzen van deze orde van grootte uit te betalen. GVC draaide in 2016 een omzet van meer dan 800 miljoen euro. Hiervan was zo’n 140 miljoen euro winst. Geld is dus niet het probleem.
De inhoud van de jackpot staat toch al feitelijk apart. Jackpot slots werken als volgt: een bepaald percentage van de inzet, wordt in de jackpot gestopt. Deze wordt beheerd door het casino zelf (local jackpot) of door de spelprovider (pooled jackpot). Win je deze jackpot? Dan staat het potje klaar. In geval van een pooled jackpot, maakt de spelprovider het bedrag ineens over aan Bwin.
Bwin betaalt het vervolgens in schijven van € 20.000 uit. Natuurlijk hebben we navraag gedaan bij Bwin naar de reden hiervan. Bwin houdt het het kort:
Het staat in de algemene voorwaarden en elke speler is daarmee akkoord gegaan. Als ze het er niet mee eens zijn, moeten ze geen account aanmaken.
Wij vermoeden dat het alles te maken heeft met het voorkomen van uitschieters in de winstcijfers. GVC is een beursgenoteerd bedrijf. Beursgenoteerde bedrijven houden niet van (onverwachte) financiële tegenvallers.
In een uitgestuurd persbericht, reageert de Kansspelcommissie op de uitzending van Pano van woensdagavond. In deze uitzending brengt Pano het sociale drama achter het gokbeleid in België in beeld.
Minister Koen Geens maakte vandaag ook bekend dat zijn wetsontwerp een positief advies heeft verkregen
De Kansspelcommissie komt en wijst op een aantal maatregelen:
er komen strengere regels voor gokreclame op televisie.
er komt een preventiecampagne rondom de wereldbeker om jongeren te wijzen op de risico’s van gokken.
de Kansspelcommissie gaat nader onderzoek doen naar de zogenaamde kindercasino’s.
Er komen minder wedkantoren en minder kansspelen in café’s
Op deze manier hoopt de Kansspelcommissie dat spelers beter beschermd worden. Voor wat betreft de kindercasino’s is het boter bij de vis: de Kansspelcommissie heeft vandaag een inval gedaan in het kindercasino van Center Parcs de Vossemeren in Lommel.
Dit mag straks dus niet meer.
Strengere regels gokreclame
Verantwoordelijk minister Koen Geens (CD&V) neemt maatregelen tegen gokreclame. Het Koninklijk besluit dat hij heeft opgesteld heeft een positief advies gekregen van de Europese Commissie. Binnenkort gelden de volgende regels voor gokreclame:
Geen gokreclame tijdens live wedstrijden op televisie: er mag geen gokreclame meer gemaakt worden tijdens live uitzendingen van sportwedstrijden. Dat wil zeggen niet in beeld tijdens de wedstrijden, maar ook niet tijdens de rust tussen twee speelhelften door. Voor en na de wedstrijd mag wel. Het is onduidelijk of dit ook geldt voor reclame in het stadion of op het veld die ook zichtbaar is op televisie.
Geen reclame rondom televisieprogramma’s voor minderjarigen. Er mag geen gokreclame uitgezonden worden 15 minuten voor, tijdens en 15 minuten na programma’s die zich specifiek richten op minderjarigen. ‘Specifiek richten op minderjarigen’ is voor discussie vatbaar. Dat er geen gokreclames mogen worden uitgezonden rondom Gert & Samson is duidelijk, maar wat voor FC De Kampioenen, Temptation Island, etc ?
Geen gokreclame op televisie voor 20 uur, behalve rondom sportprogramma’s (indien geen live verslaglegging). Voor een live wedstrijd mag reclame gemaakt worden. Tijdens de wedstrijd niet. Rondom programma’s gericht op minderjarigen mag sowieso geen gokreclame uitgezonden worden.
Geen gokbedrijven als shirtsponsor van minderjarige sportploegen. Shirtreclame bij professionele ploegen blijft toegestaan.
De reclamefilmpjes moeten ook aan een aantal eisen voldoen. Zo mag er maximaal één per reclameblok worden uitgezonden. Dat zal de prijs omhoog drijven, waardoor enkel nog grote partijen op interessante momenten reclame kunnen maken.
Reclameboodschappen moeten ook voorzien zijn van de boodschap “gok met mate”, de minimumleeftijd van 21 jaar en de inhoud van de boodschap moet ‘verantwoord gokken’ zijn.
Preventiecampagne rondom wereldbeker voetbal
Deze zomer vindt de wereldbeker voetbal plaats in Rusland. Bookmakers pakken rondom de wereldbeker uit met een pak weddenschappen op de wereldbeker, maar ook met veel reclame.
De Kansspelcommissie wil een campagne inrichten om mensen, en dan vooral jongeren, te wijzen op de risico’s van online gokken. Vooral de verslavingszorg wordt uitgenodigd om input te leveren voor deze campagne.
Ook geeft de Kansspelcommissie aan strenger te controleren op reclamecampagnes die mede gericht zouden zijn op minderjarigen. Is dat het geval? Dan wordt de reclamecampagne subiet stil gelegd en kan de betrokken operator zich verwachten aan een sanctie.
De speelhal in vakantiepark de Vossemeren.
Inval in de speelhal van Center Parcs de Vossemeren
Dat het niet enkel bij woorden blijft, laat de Kansspelcommissie vandaag al direct zien. Op het moment van schrijven van dit artikel, is er een inval gaande in Centre Parcs de Vossemeren in Lommel.
De speelhal van het vakantiepark, met recht een kindercasino te noemen, was prominent in beeld in de uitzending van Pano. Kinderen van 8 jaar bleken hier geld in te kunnen zetten op kansspelen, waarbij prijzen bestoken uit prullaria en speelgoed.
Vandaag deed de Kansspelcommissie een inval en worden de speelautomaten van Centre Parcs de Vossemeren in Lommel uitvoerig gecontroleerd. Speelautomaten die onwettelijk zijn worden verzegeld en in beslag genomen.
In het persbericht wijst de Kansspelcommissie erop dat voor sommige van deze speelhallen een uitzondering is voorzien. Dat is het geval wanneer het gaat om een kleine inzet, bijvoorbeeld op de foor.
Minder speelautomaten in café’s
Café’s mogen twee speeltoestellen van het type bingo-automaat in de zaak hebben staan. Rondom speeltoestellen voor café’s heeft zich een complete industrie ontwikkeld. Hierbij werd gemikt op de mazen van de wet, waardoor er talloze speelautomaten op de markt zijn gekomen waarvoor geen vergunning vereist is. Of beter gezegd: waarover de kansspelwet niets zegt.
Minister Geens maakt de wet nu een stuk eenvoudiger. Er komt een pak maatregelen:
een café mag tot maximaal vier speeltoestellen plaatsen;
op elk speeltoestel moet een E-ID kaartlezer komen om de leeftijd van de speler te controleren;
de speelautomaten mogen geen briefgeld accepteren, maar enkel muntgeld.
Op vraag van de gemeenten en de Kansspelcommissie, krijgen gemeenten meer in de melk te brokkelen. Zo wordt het advies van de gemeente voortaan bindend. De burgemeester kan ook speelautomaten verzegelen voordat de Kansspelcommissie een sanctie heeft uitgesproken.
Het wedkantoor van Ladbrokes in Vilvoorde.
Minder wedkantoren, meer bevoegdheden gemeenten
In ons land zijn maximaal 1.000 wedkantoren toegelaten. Momenteel zijn er 684 legale wedkantoren. Dat moeten er maximaal 600 worden. Minister Geens wil ook kijken hoe concentratie van wedkantoren in bepaalde gebieden voorkomen kan worden.
De gemeente krijgt een belangrijkere rol. Zo moet elk wedkantoor een convenant sluiten met de gemeente. Voor speelhallen geldt deze regel al, voor wedkantoren niet. Daardoor werd er soms tegen de zin van de gemeente, een vergunning afgegeven voor een wedkantoor. Dat was onlangs het geval voor een wedkantoor van Ladbrokes in Vilvoorde.
Wedkantoren mogen sowieso niet in de buurt komen van scholen en andere plekken waar minderjarigen komen.
Gisterenavond was op de VRT een uitzending van Pano te zien over het Belgisch gokbeleid. De titel ‘Het sociale drama achter het Belgisch gokbeleid’ laat aan duidelijkheid over de insteek weinig te wensen over.
Aan het woord kwamen onder meer Peter Naessens van de Kansspelcommissie, Piet van Baeveghem van de Nationale Loterij, hulpverleners en een aantal mensen die door overmatig gokken in de problemen zijn gekomen.
In dit artikel doen we een factcheck. Pano probeert België voor te stellen als het gokparadijs in Europa. Net zoals Jannie Haek van de Nationale Loterij eerst al deed. Maar klopt dat allemaal wel?
Ook leggen we constateringen van experts in de uitzending naast de nieuwe kansspelwet. België krijgt een hele strenge kansspelwet. Gaat dat de problemen oplossen of juist verergeren?
Gokken door minderjarigen
In de uitzending komen twee (ex-)gokverslaafden aan het woord. Beide spelers begonnen al voor hun 18e jaar met gokken. Hoewel in ons land er een leeftijdsgrens geldt van respectievelijk 18 jaar voor krasloten, loterijen en weddenschappen en van 21 jaar voor casinospelen, blijkt uit onderzoeken dat toch nogal wat jongeren gokken.
Zo blijkt bijvoorbeeld één op drie kinderen van 10 tot 12 jaar al eens met krasloten van de Nationale Loterij gespeeld te hebben. Ook sportweddenschappen blijken een enorme aantrekkingskracht te hebben op jongeren.
Een reclame van de Nationale Loterij. Jongeren krijgen zo de indruk dat krasloten een manier zijn voor ‘makkelijke extra cash’.
Preventiemedewerker Dimitri Das vindt de cijfers van dit onderzoek verontrustend. In de uitzending komen kinderen van 15-jaar aan het woord die al gegokt hebben. Gokverslaafde Joeri vertelde dat het bij hem allemaal begon op 11-jarige leeftijd, toen hij een kraslot kocht. Al snel gaf hij al zijn zakgeld uit aan de krasloten van de Nationale Loterij.
Een expert gokverslaving meldt in de uitzending dat krasloten allerminst onschuldig zijn en grote verslavingsrisico’s kennen.
Strengere controle en verhoging leeftijdsgrens?
Strengere leeftijdscontrole ligt voor de hand. Opvallend is dat in de nieuwe kansspelwet niet wordt gesproken over verhoging van de leeftijdsgrens voor krasloten en sport weddenschappen naar 21 jaar.
Een uitzondering zou gemaakt kunnen worden voor loterijen. Er zit een wezenlijk verschil tussen kansspelen waarbij je dagen of weken moet wachten tot je de uitslag weet en kansspelen waarbij je direct de uitslag weet. Deze laatste categorie kent grotere verslavingsrisico’s.
Een steeds groter deel van de sport weddenschappen betreft zogenaamde live betting, dat wil zeggen wedden op een wedstrijd terwijl de wedstrijd bezig is. Dit geeft een veel kortere doorlooptijd van weddenschappen en geeft dus grotere verslavingsrisico’s. De Kansspelcommissie wijst er ook op dat de krasloten en weddenschappen aantrekkingskracht hebben op jongeren en dat dit verontrustend is.
Reclame gokken
In de uitzending komt ook een expert gokverslaving van het Vlaams Expertisecentrum aan het woord. Reclame zou spelers aanzetten tot gokken. Toch wordt reclame in de nieuwe kansspelwet niet verboden. Reclame via internet wordt verboden, maar de grootste boosdoener: reclame op radio en televisie wordt niet verboden. Wel aan banden gelegd, maar niet verboden.
Opvallend is dat er ook weinig aandacht lijkt te zijn voor misleidende reclame. De “extra cash” van de Nationale Loterijen en zogenaamd gratis bonussen kun je betitelen als misleidend en agressief. Er komt een verbod op reclame voor bonussen.
Een gokverslaafde toont in de uitzending een reclame van het illegale casino Jackpot City. In België staat dit casino op de zwarte lijst.
Een van de gokverslaafden in de uitzending toont gokreclames die hij via e-mail ontvangt. Opvallend is dat hier ook een flink aantal illegale casino’s bij zitten. Zo heeft de gokverslaafde in zijn mailbox reclame zitten van Fruity Reels, CasinoCom en Jackpot City. Dat laatste is helemaal pikant, want Jackpot City is van dezelfde eigenaren als Betway, een casino met een vergunning van de Kansspelcommissie.
Reclame op internet wordt verboden. Hier krijgen illegale aanbieders vrij spel. Een aantal illegale aanbieders richt zich bewust zonder vergunning op de Belgische markt.
Wellicht is het ook tijd om spelers die, willens en wetens, spelen bij illegale casino’s te beboeten? Of om banken te verbieden om nog langer diensten te verlenen aan deze illegale casino’s.
Kindercasino’s
In diverse vakantieparken in ons land blijken ook diverse kindercasino’s te zijn. Dit zijn lunaparken met casino-achtige spelletjes. Deze speelhallen mikken volledig op kinderen, zelfs kinderen onder de 12 jaar. Er wordt gespeeld met echt geld en de kinderen spelen op prijzen. Deze prijzen zijn geen echt geld, maar prullaria zoals op de foor.
Volgens Frank van Ouytsel, general manager van het vakantiepark de Vossemeren is het allemaal niet zo’n probleem. In de uitzending meldt hij dat dit de arcadehallen van vroeger in een nieuw kleedje zijn. Het zou onderdeel uitmaken van het motto “plezier voor iedereen” wat geldt in de vakantieparken. Kinderen winnen tickets die ingeruild kunnen worden voor cadeaus als barbiepoppen en wekkerradio’s. Volgens van Ouytsel hoort dat erbij:
Altijd leuk meegenomen als je ergens binnen kan komen en nog met iets buiten gaat ook. Het zijn kleine give-aways, zoals op de kermis.
Worden hier kansspelen gespeeld? Ja. Dit zijn kansspelen. De wet schrijft voor dat iets een kansspel is, als er sprake is van één inzet en als het resultaat wordt bepaald als gevolg van toeval of mede als gevolg van toeval. Dat is hier het geval. Kinderen spelen een soort Wheel of Fortune. De inzet is geld en kinderen kunnen punten winnen. Winnen of verliezen op een Wheel of Fortune wordt bepaald op basis van toeval.
Mogen deze kindercasino’s?
Waarom hier niet tegen op wordt getreden, is ons een raadsel. De Vossemeren en andere Centre Parcs met zo’n lunapark bieden kansspelen aan zonder vergunning. Ook nog eens aan (heel jonge) kinderen. In de uitzending zien we twee meisjes, van elf en acht (!!) jaar oud, voor 40 euro speelfiches kopen in het kindercasino van De Vossemeren.
De expert gokverslaving toonde zich geschokt over deze kindercasino’s. Hoewel er zes van dit soort speelhallen zijn, was ze er niet van op de hoogte dat er in België ook van dit soort speelhallen voor kinderen zijn. Ook een psychiater legde deze speelhallen uit als “vragen om (gok)problemen op latere leeftijd”.
De Kansspelcommissie kwam ook aan het woord. Peter Naessens vertelde dat in geval van een klacht er opgetreden wordt tegen illegale casino’s. Het lijkt erop dat, in navolging van de loot boxes, de kindercasino’s in vakantieparken zich ook mogen verwachten aan verscherpte aandacht van de Kansspelcommissie.
Nationale Loterij
In de uitzending is ook volop aandacht voor de Nationale Loterij. De Nationale Loterij maakt in de media zelf graag het onderscheid tussen zichzelf en de private sector. Er wordt doorgaans een zwart-wit beeld geschetst: bij de Nationale Loterij komt gokverslaving niet voor en is er strenge controle, de private sector is het Wilde Westen.
Pano constateert dat het spelaanbod van de Nationale Loterij steeds meer opschuift richting de private sector en dat de reclames minstens even agressief zijn.
In de uitzending komt Piet van Baeveghem, secretaris-generaal bij de Nationale Loterij, aan het woord. Hij legt de nadruk op verantwoord spel en stelt zelfs dat het probleem van gokverslaving bij de Nationale Loterij niet aan de orde is. Pano wijst er in de uitzending direct op dat uit wetenschappelijke studies iets anders blijkt.
Van Baeveghem wijst er vervolgens op dat de uitbetalingspercentages bij de Nationale Loterij veel lager zijn dan bij private concurrenten. Dat is waar, want krasloten keren zo’n 60 tot 65 procent van de winst weer uit, terwijl slot machines en tafelspellen 90 procent of meer uitkeren. Volgens van Baeveghem heeft dit een grote impact op de ‘winervaring’.
Pano haalt in de uitzending ook deze uitspraak van Van Baeveghem direct onderuit. De Nationale Loterij komt wederom niet best voor de dag. Eerder stond Jannie Haek in de media al voor schut. Nadat hij beweerde dat het controlesysteem van de Nationale Loterij perfect werkte, bleek uit een test dat minderjarigen bij verkooppunten krasloten konden kopen en toonde een ICT-expert aan dat hij zich online als minderjarige kon registreren op de website van de Nationale Loterij. In deze uitzending van Pano doet tweede man Van Baeveghem twee gedurfde uitspraken en worden ze alle twee direct onderuit gehaald door wetenschappers en wetenschappelijke studies.
Factcheck
Er worden ook nogal wat uitspraken gedaan in de uitzending. Vaak om de stellingen ‘gokken zorgt alleen maar voor ellende’ en ‘in België is het nog wel het slechtst’ geregeld kracht bij te zetten.
We hebben een aantal uitspraken gecontroleerd. Zijn ze feit of fictie?
Nergens zoveel wedkantoren als in België niet waar
In – de vierde minuut van – de uitzending wordt gesteld dat je nergens in Europa zoveel kunt wedden op sportwedstrijden als in België.
Is dat wel zo? We gaan hier uit van wedkantoren. In vrijwel alle Europese landen kun je deelnemen aan kansspelen in kranten- en tabakswinkels. Officiële cijfers of dit type handelszaak zijn vaak echter niet voor handen.
Er geldt in België een wettelijk maximum van 1.000 wedkantoren. Ons land kent 11,35 miljoen inwoners. Dat is één wedkantoor per 11.350 inwoners.
Laten we het gokland bij uitstek nemen: het Verenigd Koninkrijk. Dit land heeft 64,8 miljoen inwoners (Bron: CIA factbook). Er zijn ongeveer 8.500 wedkantoren (bron) in het Verenigd Koninkrijk. Er is zelfs ’n straat met maar liefst 18 wedkantoren. Ter informatie: in deze wedkantoren staan ook slot machines waar je tot 100 pond per spel in kunt zetten. Het Verenigd Koninkrijk heeft één wedkantoor op 7.623 inwoners. Een stuk meer dan ons land dus.
Een ander voorbeeld: Roemenië. Alleen al in de Roemeense hoofdstad Boekarest zijn 794 wedkantoren op 2,4 miljoen inwoners (bron). Roemenië (20 miljoen inwoners, bron) heeft zo’n 4.800 wedkantoren. Dat is één wedkantoor per 4.167 inwoners. Waar het in België soms toch al zoeken is naar een wedkantoor, kun je er in Roemenië letterlijk niet omheen.
Speelhallen
In ons land zijn maximaal 180 B-vergunningen. Dat betekent dat er plaats is voor maximaal 180 speelhallen. Het aantal speelhallen schommelt tussen de 175 en 180. De Kansspelcommissie ziet het liefst dat dit aantal terug wordt gebracht naar 150 of zelfs naar 120. België heeft één speelhal op 63.056 inwoners.
De omzet van veel speelhallen loopt terug. Vooral kleinere ketens van speelhallen en éénpitters hebben het moeilijk. Het aantal speelhallen neemt echter niet af, omdat de grote vier (Napoleon Games, Circus, Golden Palace en Star Casino) de kleintjes overnemen.
Er gelden strenge regels voor speelhallen, onder andere een toegangsverbod voor personen onder de 21 jaar, er mag geen alcohol geschonken worden, er mag geen eten weggegeven worden en streng gereglementeerde automaten.
Ter vergelijking:
Nederland heeft 14 casino’s en 300 speelhallen (één op 56.733 inwoners). Deze speelhallen kennen veel lossere regels dan in ons land en zijn over het algemeen een stuk groter.
Duitsland heeft maar liefst 14.877 speelhallen op 82,67 miljoen inwoners. Dat is één speelhal op 5.557 inwoners.
Ook hier geldt dus dat de stelling van Pano dat er nergens zoveel gegokt kan worden als in België, niet klopt.
Het aantal online casino’s in België is beperkt tot maximaal 9. Ook zijn er ongeveer 20 online speelhallen. Ter vergelijking: Nederlandse spelers kunnen terecht bij duizenden casino’s, zonder enige vorm van toezicht.
De genderdiscussie dringt zich ook nadrukkelijk aan (of op?) in de gokwereld. Het Queen Rules project ijvert ervoor dat de Q (vrouw, koningin of queen) in het kaartspel voortaan boven de K (heer, koning of king) komt te staan. De aftrapt van dit project vindt morgen plaats, op 8 maart. Die datum is niet toevallig gekozen, want het is morgen Internationale Vrouwendag.
Op 8 maart organiseert Unibet een aantal live toernooien waarbij de Q hoger telt dan de K. Voor Blackjack maakt dat niet uit, maar voor bijvoorbeeld poker heeft dit wel de nodige consequenties.
We zijn benieuwd naar jouw mening:
Loading ...
Queen Rules project
Change the game, dat is het motto van het Queen Rules project. Wie had gedacht “Leuke stunt voor een keertje”, heeft het mis. Queen Rules Project is erop uit om de spelregels van het kaarten definitief te veranderen. Het zit het project dwars dat de Koning in het kaartspel doorgaans een hogere waarde toebedeeld heeft gekregen dan de Queen.
Daarom is er een nieuw kaartspel gemaakt. Op de Queen-kaart staan vrouwen op diverse manieren afgebeeld. Deze afbeeldingen zijn ontworpen door FCB Inferno. FCB Inferno ontwikkelde eerder campagnes voor onder meer Unicef, Huawei, BMW en UEFA vrouwenvoetbal.
Geïnteresseerden kunnen hun exemplaar aanvragen via de website van het Queen Rules Project. Ook worden lezers uitgedaagd om op Internationale Vrouwendag te beginnen met het anders spellen van kaartspelletjes. Queen outranks King is het motto van het project.
Op 8 maart worden er door Unibet live toernooien georganiseerd met deze nieuwe regels. Als het aan het project ligt, blijft het niet bij die ene dag.
Impact op kaartspellen
De regels hebben impact op een aantal kaartspellen. Zoals bijvoorbeeld op Texas Hold’em. Met deze regels, wint bij Texas Hold’em een high card Q het van een high card K. Ook wint een pair Q het van een pair K. De combinatie 8, 9, 10, J en K levert dan weer een straight op, terwijl 8, 9 , 10, J en Q niet langer een straight is.
Ook bij solitaire is het oppassen geblazen. Voortaan mag je niet meer met een K een nieuwe stapel beginnen, maar met een Q. Onder de Q komt dan de K. En op de stapels boven leg je bovenop de J een K in plaats van de Q. De Q is de kaart die de stapel afsluit.
Met een heuse ‘ad novitatem’-drogreden probeert Queen Rules Project lezers ervan te overtuigen kaartspellen voortaan te spelen met een ’21e eeuw’-twist.
Kindred Group trots op het project
Bij monde van Nataly Sopacuaperu, Head of Events, laat de Kindred Group weten trots te zijn op dit project.
Ze spreekt van ‘een geweldig idee dat laat zien waar we in de samenleving genderongelijkheid hebben’ en ze heeft het over ‘stereotypen die bestreden moeten worden’.
Kindred Group is het bedrijf achter onder meer Unibet. Behalve in België is Kindred is nog een groot aantal Europese landen actief, zoals onder meer Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Roemenië.
Eerdere discussies gokwereld
Het is niet de eerste keer dat de gokwereld er van wordt beschuldigd vrouwonvriendelijk te zijn. Star Casino is al drie keer op de vingers getikt wegens vrouwonvriendelijke reclames. De dubbele bonussen van Lesley-Ann Poppe, joueuse Pommeline (van Temptation Island) en een naakte vrouw bedolven onder bankbiljetten konden niet door de beugel.
Ladbrokes kwam ook terecht in een discussie over vrouwonvriendelijkheid. De bookmaker is namelijk sponsor bij de website Clint.be. Clint.be had op de Facebook-pagina uit de doeken gedaan hoe middels de hyena-tactiek vrouwen versierd konden worden. Er brak een storm van kritiek los, vooral via social media. Ladbrokes kondigde aan om de samenwerking met Clint.be te beëindigen, maar dat is uiteindelijk niet gebeurd.