Vroeger konden we er moeilijk omheen. Vooral aan de kust waren vele lunaparken en arcadehallen te vinden. De jaren ’80 en jaren ’90 van de vorige eeuw waren achteraf de hoogtijdagen van de lunaparken.
Toch zijn er in België nog wel wat lunaparken. Naast de lunaparken op de kermis, zijn er nog een tiental arcadehallen c.q. lunaparken te vinden in België.
Een aantal lunaparken zijn ook omgekat tot speelhal. Sommige bekende spelers uit de gokwereld komen zelfs uit de wereld van de lunaparken.
Waarom hebben vele arcadehallen en lunaparken de deuren moeten sluiten?
Daar zijn natuurlijk diverse redenen voor. Een van de belangrijkste redenen is de opmars van spelcomputers zoals aanvankelijk de Nintendo en de Sega en later de Xbox en de Playstation. Voorheen waren liefhebbers van computerspellen aangewezen op de lunaparken en arcadehallen. En de sociale component dan? Veel jongeren spelen ook thuis met groepen vrienden een computergame.
Veel automaten waarmee het lunapark het verschil kan maken, zijn enorm duur. Zo kost een vlieg- of racesimulator meer dan € 30.000. Deze spellen doen het nog wel redelijk goed, omdat dit via de Playstation of Xbox niet is na te bootsen.
Voor de invoering van de kansspelwet, boden veel lunaparken een allegaartje aan van behendigheidsspelen, computerspelletjes en kansspelen. Na de invoering van de nieuwe kansspelwet in 2011, moesten lunaparken een keuze maken: speelhal of lunapark met ontspanningsspelen.
Wat zegt de kansspelwet?
Elk spel waarbij winst of verlies geheel of ten dele wordt bepaald door ’toeval’ is een kansspel. Een essentieel kenmerk is wel dat er een inzet moet zijn en een prijs als je wint. Het maakt niet uit of de inzet euro’s of supermarkt-munten zijn. Net zoals dat het niet uitmaakt of dat de prijs een bedrag in euro’s is of een prijs in natura, zoals een mobiele telefoon, spelcomputer, een waardebon of een barbiepop.
Deze definitie zou het einde betekenen van onder andere lunaparken op de kermis. Daarom heeft de wetgever besloten om een uitzondering te maken. Deze uitzondering staat beschreven in artikel 3 en artikel 3bis van de Kansspelwet.
Er wordt uitzondering gemaakt voor: kaart- en gezelschapsspelen, spelen uitgebaat door pretparken of kermisexploitanten, etc. Een essentiële voorwaarde is wel dat de inzet beperkt is en dat er ook slechts prijzen kunnen worden gewonnen die een beperkte waarde hebben.
Verschil tussen een speelhal en een arcadehal of lunapark?
Een speelhal biedt enkel kansspelen aan. Alle speelautomaten in een speelhal zijn goedgekeurd door de Kansspelcommissie. Het is niet toegestaan om kansspelen zonder vergunning aan te bieden.
In de kansspelwet staat nauwkeurig beschreven welk type kansspel is toegestaan in een speelhal, hoeveel de inzet mag bedragen, hoeveel de prijs mag bedragen en welk maximaal gemiddeld uurverlies is toegestaan.
De prijzen in speelhallen bedragen geldprijzen, tot maximaal 100 keer de inzet per spel. Er geldt een verplicht, minimaal herverdelingspercentage van 84 procent.
Een belangrijk verschil met speelhallen is dat er in lunaparken en arcadehallen niet wordt gespeeld voor prijzen in euro’s, maar voor ‘prijzen in natura’. De tijden dat dit enkel pluche beesten zijn, zijn wel voorbij. Tegenwoordig kun je ook elektronica winnen, speelgoed, etc.
Ook het type spel is vaak anders. Dat wil niet zeggen dat je in lunaparken geen kansspelen aantreft. Onder meer de coin pushers, grijpautomaten en Wheel of Fortune-achtige spellen kunnen worden beschouwd als kansspelen.
Waar in België vind ik lunaparken en arcadehallen?
Het aantal lunaparken en arcadehallen is fors teruggelopen. Toch zijn er nog wel van dit soort arcadehallen te vinden, vooral in vakantieparken.
In veel lunaparken, vooral ook op de kermis, hebben de jeton coin pushers en grijpautomaten tegenwoordig de overhand genomen.
Oostende (West-Vlaanderen) – Reflex
Lunapark Reflex is misschien wel de bekendste arcadehal van België. Je vindt hier vooral coin pushers, grijpautomaten en videogames.
Computerspellen die je hier vindt zijn onder meer Grand Piano Keys, Walking Dead, Raw Thrills, Aliens Armaggedon,
Verder kun je is er in Lunapark Reflex airhockey, tafelvoetbal en flipperkasten. Ook is er een kleine draaimolen.
Lunapark Reflex is ’n echt lunapark zoals we dat kennen van de kermis en van de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw. Tegenwoordig is de speelzal alleen vrijdag, zaterdag en zondag geopend. Tijdens de vakanties is Lunapark Reflex nog wel dagelijks geopend.
Westouter (West-Vlaanderen) – Las Vegas Zwartberg
Zo ongeveer op de grens tussen België en Frankrijk, ligt Las Vegas Zwarteberg. Als je vanuit Las Vegas Westouter de straat oversteekt, ben je al in Frankrijk. De hal in Westouter bestaat uit twee – van elkaar gescheiden – delen: een speelhal en een lunapark.
Voor de speelhal moet je 21 jaar oud zijn om binnen te mogen. Je vindt hier dice games, dice slots, roulettes en videopoker. Je zet hier euro’s in en kunt euro’s winnen. Vanwege de strengere regels in Frankrijk, is Las Vegas Westouter populair onder Franse gokkers.
Er is ook een lunapark. Hier mag iedereen binnen. Je kunt hier de volgende spellen spelen:
- de bekende coin pushers van de kermis.
- Color 6
- Grijpautomaten, ook bekend van de kermis.
- Crazy Typhoon, een soort combinatie tussen roulette en Wheel of Fortune.
- Speed Demon: een soort van roulette, maar dan met een fors kleiner wiel en een houten kogel.
- Race simulators zoals Cybres Cycles, ATV track, Daytona USA, Outrun 2, etc.
- House of Dead: een schietspel.
De computerspelletjes speel je voor de eer, om een hoge score te behalen. De grijpautomaten en coin pushers speel je voor natura prijzen.
Lunaparken / arcadehallen in vakantieparken
Tegenwoordig zijn arcadehallen weer in opmars. Vooral in vakantieparken dan. In navolging van Nederland, kun je nu ook bij diverse Sunparks en Center Parcs vestigingen terecht bij speelhallen van House of Games. Deze speelhallen worden niet uitgebaat door Center Parcs en Sun Parks zelf, maar door een Nederlands bedrijf met ook enkele van deze amusementshallen in Nederland.
Je vindt House of Games in:
- De Haan in Sunparks De Haan aan Zee
- Lichtaart in het pretpark Bobbejaanland (Amusement Saloon)
- Lommel in Center Parcs de Vossemeren*
- Mol in Sunparks Kempense Meren
- Oostduinkerke in Sunparks Oostduinkerke
- Peer in Center Parcs Erper Heide*
- Vietsalm in Center Parcs Ardennen.
*de Kansspelcommissie deed op 9 maart 2018 een inval in de vakantieparken in Lommel en Peer. Hierbij zijn speelautomaten onderzocht en verzegeld. In één geval bleek het gemiddelde uurverlies op een automaat voor kinderen maar liefst € 216 te zijn.
Overige lunaparken in België
Er zijn nog wat meer lunaparken. Deze hebben we per gewest gesorteerd.
Lunaparken in West-Vlaanderen:
- Blankenberge – New Laforge.
- Blankenberge – Sportland
- De Panne – Circus-Circus (heeft geen link met Circus.be)
- De Panne – Funland
- Koksijde – Big Ben Beach
- Middelkerke – Reflex 21
- Nieuwpoort-Bad – Peter Pan
- Westende – Miami
- Westende – Square
Lunaparken in Wallonië:
- Chenee – Player
- Circus London in Luik (ondertussen omgebouwd tot Circus speelhal)
- Circus Longdoz in Luik (ondertussen omgebouwd tot Circus speelhal)
- Seneffe – Expo-Seneffe
- Waver – Monaca Walibi Wavre
Lunaparken op de kermis
Er zijn ook diverse mobiele lunaparken. Deze staan op verschillende kermissen. Dit zijn onder meer:
- Brazil
- Copacobana
- Crystal Palace
- Golden Gate
- Golden Vegas (niet te verwarren met de Golden Vegas keten van speelhallen)
- Jacky Sport
- Jeux Americains
- Joy Palace
- Kheops
- Las Vegas
- Luna Park
- Magic City
- Monte Casino
- Planet Hollywood
- Planet Las Vegas
- Robby’s Club
Nieuwe opmars lunaparken en arcadehallen?
Op kermissen zien we steeds meer lunaparken. In vergelijking met andere attracties, levert een lunapark relatief veel op per vierkante meter.
We zien recentelijke in andere landen, zoals Nederland, weer een opkomst van speelhallen. In Kerkrade, Rotterdam en Utrecht zijn recentelijk speelhallen geopend.
Het spelaanbod bestaat hier uit videogames, caféspellen (flipperkasten, tafelvoetbal, airhockey), maar ook roulette- en Wheel of Fortune-achtige automaten.